Neden Bazı İnsanlar Benzin Kokusunu Sever?
Çevrenizde benzin kokusunu seven insanlar yer alıyor olabilir. Hatta belki de bu kişi siz olabilirsiniz. Peki, neden bazı insanlar benzin kokusunu sever? Hiç merak ettiniz mi?
Hepimiz biliyoruz ki insanların çok farklı alışkanlıkları ve farklı zevkleri olabiliyor. Bazı insanlar, diğer insanlara nazaran daha farklı ve tuhaf zevklere sahip olabiliyor. Bu tuhaf zevklerden bir tanesi de benzin kokusunu seven ya da benzin kokusundan zevk alan insanlardır. Belki de siz de bu insanlardan bir tanesisiniz.
Tabii ki benzin kokusundan hoşlanan insanlar kadar bu kokuyu berbat ve mide bulandırıcı bulan insanlar da bulunuyor. Peki, bu insanlar neden benzin kokusunu çok seviyor, neden benzin kokusundan fazlasıyla keyif alıyorlar?
Benzindeki Büyüleyici Bileşen
İnsanların benzin kokusundan bu kadar çok hoşlandığını anlayabilmek adına söz konusu kaynağın derinlerine inmemiz gerekiyor. Benzin içerisinde yer alan buz çözücüler, yağlar, pas önleyici maddeler ve hidrokarbonlar olarak bilinen birçok kimyasal bileşen bulunmaktadır. Bütan, pentan, izopentan ve BTEX’in bileşenleri: benzen, etilbenzen, tolüen ve ksilen. Tüm bu bileşenlerin arasında benzinin o gazlı kokusunun sorumlusu ise benzen maddesi.
Benzen maddesi, benzinin oktan seviyesini arttırmak, dolayısıyla motorun performansını ve yakıt verimliliğini arttırmak için kullanılıyor. Benzenin, birçok burnun özellikle hassas olduğu doğal hoş gelen bir kokusu bulunmaktadır. Bu koku o kadar keskin ki havada milyonda bir bulunsa dahi insan burnu bu kokuyu net bir şekilde tespit edebiliyor. Benzen maddesi çok hızlı bir şekilde buharlaşabiliyor.
Benzen, kokusu nedeniyle 1800’lerden 1900’lerin başlarına kadar tıraş losyonlarında hoş aroma vermesi amacı ile kullanılıyordu. Bunun dışında benzeni kafeinsiz kahvelerde çözücü olarak bulmak da mümkün. Fakat benzen maddesinin kanserojen olması ve yüksek yoğunluklarda içe çekilmesi ya da uzun dönem maruz kalınması oldukça tehlikeli olması nedeni ile ürünlerde ki kullanımı çok uzun sürmedi.
Tabi ki tüm bunlar, insanların neden böyle tehlikeli ve hoş kokulu bir kimyasalı sevdiğini tam olarak açıklamıyor. Bilim insanları da henüz bu konu hakkında net bir sonuca varamamış olsa da bu konu hakkında iki ana teori bulunmaktadır.
Benzin Güzel Hatıraları Tetikliyor
Kokunun çok güçlü bir uyaran olduğu herkes tarafından biliniyor. Sizi de geçmişteki günlere gönderen bazı kokular vardır. İşte koku ve hafıza arasındaki bu güçlü bağlantıya Proust fenomeni ismi veriliyor.
Aldığımız bu kokular, ön beyne ulaşmadan önce talamusa uğramadan geçen tek duyudur. Talamus; gözlerimizdeki, dilimizdeki, kulaklarımızdaki ve dokunduğumuzdaki “sensörleri” beynimizdeki doğru bölümlere yönlendirme işlemini gerçekleştiriyor. Fakat koku, bu süreci direkt olarak atlıyor. Bunun dışında koku moleküllerini belirleyen sinirler, duygusal tepki ve bellek oluşumundan sorumlu olan amigdala ve hipokampüs yakınlarında oldukça yoğun bir şekilde bulunuyor.
Benzin kokusuna geri dönecek olursak benzin kokusu, size çocukluğunuzdan kalmış güzel hatıralarınızı hatırlatmaya yardımcı olabilir. Çocukken daha mutlu olduğunuz günlerde aldığınız bu kokuyu tekrar almanız benzin kokusunu neden sevdiğinizi açıklıyor olabilir.
Benzin, Mezolimbik Yolunu Aktifleştiriyor
Bu teori ise daha çok benzenin, kokuyu belirleyen sinir reseptörlerindeki fiziksel etkisine odaklanıyor. Benzen ve diğer hidrokarbonlar içe çekildiğinde sinir sisteminde baskılayıcı bir etkiye sahip oluyor ve bu da geçici, “öforik” (euphoric) bir hisle sonuçlanabiliyor. Yani insanın hoşuna giden bir his oluşabiliyor.
Sinirlerinizi hissiz bir hale getiren bu biyolojik süreç, beynin ödül yolu olarak da bilinen mezolimbik yolu aktifleştiriyor. Yani tam olarak sinirler, benzen kokusunu alınca mezolimbik sistem depamin salgılayabiliyor. Beyniniz size bunu beğendiğini ve bundan daha fazla istediğini belirtiyor.