Hava Kapalı Olduğunda Neden Keyifsiz Hissederiz?

Mevsimsel duygu bozukluğu mevsim değişiminin neden olduğu duygudurum bozukluğudur. Mevsimsel duygu durum bozukluğu, mevsimlerle birlikte gelen ve onlarla giden bir depresyon türüdür. Ayrıca, özellikle kış aylarında görüldüğü için ‘’kış depresyonu’’ olarak da bilinir. Ancak, mevsimsel duygusal bozukluk yaz ve bahar aylarında da görülebilir. Mevsimsel duygusal bozukluk, genellikle sonbaharın sonunda ve kışın başında görülür.

Mevsimsel duygu bozukluğu

Güneş ışığı, sadece vücuttaki D vitamini seviyesi için değil, aynı zamanda mutlu hissetmekten sorumlu bir sinir ileticisi olan serotoninin de düzenlenmesinde oldukça önemlidir. Kış aylarında günler kısaldıkça, vücut tarafından alınan güneş ışığı miktarı da azalır. SERT adı verilen serotonin seviyelerinden sorumlu olan protein, kışın %5 oranında artmaktadır. SERT ve serotoninin ters orantılı bir ilişkisi vardır. SERT arttıkça, vücutta salınan serotonin miktarı azalır. İyi hissettiren sinir ileticisi olan serotonin azaldıkça depresyon eğilimi artar.

Mevsimsel duygusal bozukluğun bir diğer dolaylı nedeni de vücuttaki melatonin seviyesinin artmasıdır. Melatonin, beyindeki epifiz bezi tarafından salgılanan karanlığa yanıt olarak uykulu olmayı sağlayan hormondur. Kışın karanlık oranı fazla olduğu için melatonin artar ve bu da daha uykulu ve uyuşuk hissedilmesine neden olur. Uyuşukluk yaygın bir depresyon belirtisidir. Melatonin de depresyon belirtisine yardımcı olduğu için mevsimsel duygusal bozukluğu oluşur. Azalan serotonin ve artan melatonin, bu durumdan muzdarip olanların biyolojik saatlerini etkiler. Mevsimsel duygu bozukluğu olan insanlar, vücutlarının mevsim değişimlerine uyum sağlamalarını zorlaştıran rahatsız edici bir biyolojik saate ve sirkadiyen ritmine sahiptir.

Mevsimsel Duygusal Bozukluk Nasıl Teşhis Edilir?

Mevsimsel duygusal bozukluğun bazı belirtileri;

. Düşük ruh halleri

. Sık sık ağlama

. Aktivitelere ilgisizlik

.  Şiddetli kilo alımı ya da kilo kaybı

. Uykusuzluk ya da hipersomni ( karşı konulamaz uyuma isteği )

Bu belirtiler, depresyon semptomları ile çok benzerlik gösterir. Sinirlilik de başka bir yaygın semptomdur. Bu yavaş yavaş agresif davranış ve şiddete yol açabilir. Şiddetli depresyon durumlarında kendine zarar verme ya da intihar düşünceleri de mevcut olabilir. Bu semptomları yaşayan kişilerin ruh sağlığı uzmanları tarafından değerlendirilmesi gerekir.

MEVSİMSEL DUYGU BOZUKLUĞU İÇİN TEDAVİ SEÇENEKLERİ

İlaçlar, danışmanlık, ışık terapisi ve D vitamini seviyelerinin izlenmesi mevsimsel duygu bozukluğu için bilinen tedavi seçenekleridir. Metotlar tek başına veya kombinasyon halinde kullanılabilir.

İlaç

Mevsimsel duygu bozukluğu bir depresyon türüdür. Bu yüzden, bu duygu durum bozukluğunu tedavi etmek için antidepresanlar kullanılabilir. SSRI ( Seçici Serotonin Yeniden Alım İnhibitörü ) ve ikinci nesil antidepresanlar bu tedavi için kullanılan iki tip antidepresandır. Antidepresanların temin edilebilmesi için bir psikiyatristin reçetesi zorunludur. Ayrıca, antidepresanlar birçok yan etkiye sahiptir ve ilaca verilen tepkinin sürekli olarak bir akıl sağlığı uzmanı tarafından izlenilmesi gerekir. Mevsimsel duygudurum bozukluğu olan hastaların D vitaminleri düşük olduğu için D vitamini takviyeleri de semptomların tedavisinde yardımcı olabilir.

Danışmanlık

Depresyon bir psikosomatik hastalık olduğundan dolayı mevsimsel duygu bozukluğunu tedavi etmek için tek çözüm ilaçlar değildir. Bir psikosomatik rahatsızlık, aklın ve aynı zamanda bedenin sorumlu olduğu bir durumdur. Bilişsel Davranışçı Terapi, davranışların yanı sıra düşünceleri de tedavi ettiği için en popüler terapidir. İlaç ile birlikte danışmanlık, mevsimsel duygu bozukluğunu tedavi etmek için en iyi yöntemlerden biridir.

Işık Terapisi

 Işık terapisi, doğal ışık eksikliğinin yapay ışık kutuları ile değiştirilmesini içerir. Doğal güneş ışığına benzeyen ışıklara 20-60 dakika maruz kalma durumunda kişi, doğal güneş ışığı eksikliğini giderir. Işık terapisinin yan etkileri, antidepresanlara göre çok daha azdır. Yan etkileri baş ağrısı, hipomani ve sinirlilik olabilir. Işık terapisi, ışığa duyarlı hale getirici ilaçlar ve bazı antibiyotiklerle birleştirilemez.

Bu yazı da ilginizi çekebilir:

Çocuklarda Duygudurum Bozuklukları