Uzun zamandan beri bilim Öteki Dünyalar adlı çözümleriyle yeni dünya arayışlarına girdi. Gelecekte Mars gezegeninde oluşturduğumuz pratik varsayımlar diğer gezegenlerde de bir yaşam formasyonu yaratacağımızın alt yapısını oluşturacaktır. Bu yüzden Mars gezegenini dünyalaştırma projesi insanlık adına çok büyük bir adım olacaktır. Mars’ı Dünyalaştırma Projesi hakkında detaylara geçmeden önce “Biz neden başka Dünya arayışlarına gerek duyuyoruz?” sorusunun cevabını bulmaya çalışalım.
Bildiğiniz gibi Dünyamız yaklaşık 30 yıldır şiddetli bir küresel ısınma eşiğindedir. II. Dünya Savaşından sonra sanayileşmenin hız kazanması sonucu ve buna bağlı olarak da sera gazlarının atmosfere gitmesi Dünyamızı küresel ısınma sürecine sokmuştur. Gelecekte küresel ısınmadan dolayı Dünyanın atmosferik yapısı, hava olayları değişebilir. Bu durum da belki de insanların günümüzdeki gibi rahat yaşama olasılığını ortadan kaldıracaktır. Ayrıca gelecekte Dünyanın nüfus oranı artacağından insanlara düşen toprak m² si azalabilir. Bu varsayımlardan yola çıkarsak bilim insanları, gezegen bilimciler ve gezegen mühendisleri başka bir gezegende olası yaşamın mümkün olabileceğini anlatmaktadırlar.
Mars gezegenini Dünyalaştırmak için bilim insanlarına göre 100 ile 1000 yıl arasında bir zaman gereklidir. Projenin aşamaları bazı bilim insanlarına göre 2 defa, bazılarına göre 3 ve hatta 4 defa güncellenebilir. İlk başta Mars’ın kutuplarındaki buzları eritmek, atmosferini daha ağır bir duruma getirmek ana görevler olacaktır. Daha sonra yeşilleşme süreci adı verilen nehirler, göller, bitki örtüleri gibi doğal yaşam döngülerini meydana getirmek gerekecektir.
Şimdi konumuzu hiç bölmeden Mars ve Dünya arasındaki benzerliklerin nasıl olduğunu ve bu durumu Mars gezegenine tam olarak nasıl entegre edileceğini anlatmaya çalışacağız.
Mars’ın Atmosferi
Mars’ın atmosferinde çok düşük oranda oksijen bulunmaktadır (%0,13) ve çok büyük bir kısmı ise Dünyanın tam tersi olarak CO² (%95,3) oluşur. Mars’ın Dünyaya göre çok ince bir atmosfer tabakası vardır. Yani Dünya atmosferinin %0,7’si kalınlığındadır. Bundan dolayı uzayın içerisinde bulunan kozmik radyasyon ve Güneş’ten gelen zararlı Güneş ışınlarını engelleme özelliği bulunmamaktadır.
Mars’ta Mevsimler
Mars gezegeni mevsimsel açıdan Dünyamıza ciddi anlamda çok benzer. Aralarında çok az bir fark bulunmaktadır. Mars gezegeninin eksen eğikliği 25 derece 11 dakikadır. Mevsimselliği ve mevsimlerin toplam yıla oranı eksen eğikliği 23 derece 27 dakika olan Dünya’ya çok benzerdir. Ancak Mars’ın 1 yılı Dünya yılının 1,88 katı olmaktadır.
Mars’ın Yerçekimi
Mars’taki yer çekimi Dünyanın yaklaşık 1/3’ü kadardır. Yani Dünya’ya göre Mars’ta yerçekimi çok az bulunmaktadır. Bu yüzden yer çekimsiz ortamda olan insanlarda ciddi anlamda fizyolojik bozukluklar ortaya çıkar. Ancak bilim insanları, insanların böyle bir yer çekimine ilaçlar ve alışma süreciyle birlikte baş edebileceğini düşünmektedirler. Mars’ı Dünyalaştırma Projesi zamanı yönetemeyenler için avantajlı olacaktır. Çünkü bir Mars günü Dünya’ya çok yakın olmaktadır. Bir Mars günü 24 saat 39 dakikadır.
Mars Sıcaklığı
Mars’ın atmosferinden sonra en çok üzerinde durulacak kısım ise sıcaklıktır. Çünkü gezegen soğuk olduğu için içerisinde oluşturulan sıcaklık gezegeni kendine getirecektir. Mars’ın atmosferinin ince olması ve Güneş’ten Dünya’ya göre daha uzakta olması sebebiyle gezegen soğuk bir durumdadır. Mars’ın yaz mevsimi ortalama gündüz ve gece sıcaklıkları en az 140°C en fazla -63°C’dir. Dünyadaki kutuplarda kaydedilmiş en düşük sıcaklık -89,2°C’dir. Buradan anlayacağınız Mars’ın sıcak günü ile Dünyanın soğuk günü arasında çok fazla bir fark yok denecek kadar azdır.
Mars’ın Manyetosferi
Mars gezegeninin manyetosferi çok ince yapıdadır. Güneş rüzgârlarından gelen radyasyonu yansıyan manyetosferin çok ince olması Mars’ı radyoaktif bir gezegen haline sokmaktadır.
Mars Basıncı
Mars’ın atmosferik basıncı 6 mbar’dır. Normal koşullarda Dünyanın basıncı ise 1013,25 mbar’dır. Bu yüzden atmosfer kalınlaşmadıkça Mars’ta özel alanlar dışında yaşam mümkün olmamaktadır.
Şu ana kadar Mars ile Dünyanın çevre şartlarını bir araya getirmeye çalıştık. Bundan sonra ise Mars’ın içerisine girip orada neler yapılması gerekeceğini anlatmaya başlayacağız.
Mars’ın Kutupları Hidrojen Bombalarıyla Patlatılacak
Mars gezegeni “Güneş’in yaşam kuşağı” dediğimiz bir kuşakta yer almaktadır. Bilim insanları tarafından bu gezegenin dünyalaştırılmasının ana sebebi gezegenin eski zamanlarında birçok bitki ve okyanus gibi oluşumların yer almasıydı. İlk başta Mars’ın kutuplarının hidrojen bombalarıyla patlatılması planlanmaktadır. Patlamadan sonra 10 yıla yakın bir süre içerisinde sera etkisi nedeniyle gezegenin yüzeyinde sıcaklıklar artacak ve süreç bu şekilde başlatılacaktır. (Ancak bunlar yapılmadan önce Mars’ta kolonilerin kurulması sağlanacak)
Mars’ın yüzeyinde aşırı bir sıcaklık bulunmamaktadır ya da yakınında bulunan gaz gezegenlerin ölümcül radyasyonu bulunmamaktadır. Mars’ın eski zamanlarında yüzeyinde bir takım sıvılar bulunmaktaydı, atmosfer basıncı yüksekti ve atmosferi de oldukça kalındı. Bu yüzden insanlar için çok uygun bir gezegendir. Dolayısıyla bu gezegeni tekrar eski haline getirmek mümkün gibi görünüyor.
Mars’ın ilerleyen zamanlarda insanların bir sonraki evi olması muhtemeldir. Günümüzde 7 aktif araç ile gözlem altında tutulmaktadır. Her geçen gün bu gezegenle ilgili yeni bilgilere ulaşıyoruz. Bu gezegenin kutuplarında ve toprağının altında su buzları bulunmaktadır. Ayrıca yüklü miktarda donmuş CO² vardır.
Mars’ın Dünyalaştırma İşlemine Atmosferden Başlanacak
Gezegenin yörüngesinde bulunan ve NASA’ya ait olan Maven uydusu Mars’ın manyetik alanının zayıflığından dolayı Güneş rüzgârlarının etkisiyle sürekli atmosfer kayıp ettiği gözlemlenmiştir. Gezegenin dünyalaştırma işlemi ilk başta atmosferden başlanacak. Eğer yükseltilmiş atmosfer basıncı gerçekleştirilirse yüzeyinde sıvı su bulunduracak kadar ısı ve ışık olabilir.
Mars’ın yüzey sıcaklığı sera gazları ile arttırılırsa sıcaklık mevcut CO² sayesinde gezegende kalacaktır. Sıcaklık arttıkça kutuplardaki kuru buzlar çözülüp atmosfere karışmasıyla birlikte zincirleme bir reaksiyon oluşacaktır. Daha fazla CO² hem sera etkisini hem de atmosfer basıncını arttırabilir. Kutuplardaki kuru buz rezervleri ile yaklaşık olarak Dünyanın %30’u kadar bir atmosfer basıncı oluşacaktır. Bu durum Dünyada bulunan Everest dağının tepesindeki kadar bir değere eşit gelmektedir. Bu basınç değeri gezegende basınçlı kıyafetin (uzay giysisi) giyilmesini de ortadan kaldırabilir. Ancak buna rağmen Mars halen daha zehirli ve solunamayacak kadar ince hava tabakası bulunmaktadır.
Gezegende olası birkaç derecelik sıcaklık artışı kutuplarda zincirleme bir reaksiyon başlatacak miktarda kuru buz yoğunlaşması için yeterli olabilir. İlk ısıtma için birden fazla yöntem önerilmektedir.
Daha önce bahsettiğimiz gibi ilk başta hidrojen bombaları gönderilecek daha sonra ise Mars’ın atmosferine asteroitlerde ve uydularda bolca bulunan amonyağı katmak mevcut sera etkisini hızlandırabilir (bu süreç amonyağın içerisinde bulunan nitrojen sayesinde olacaktır) ya da Satürn’ün uydusu olan Titan’da diğer hidrokarbonları kullanarak da sera etkisi oldukça arttırılabilir. Ayrıca klorofloro karbonların kullanımı da sera etkisini arttırabilir.
Diğer bir ısıtma yöntemi ise Mars’ın yörüngesine Güneş ışınlarını yansıtan ince film tabakaları gibi ya da benzeri bir malzemeden yapılan aynalar yerleştirilerek bu vasıtayla kutuplarda bulunan kuru buzun çözülmesine yardımcı olmak ve gezegeni ısıtmaktır.
Kaynak:
http://www.users.globalnet.co.uk/~mfogg/zubrin.htm
https://www.space.com/20560-mars-atmosphere-lost-curiosity-rover.html
Kim Stanley Robinson, 2003, Kızıl Mars, Kabalcı Yayınları (kitap)
https://www.sciencealert.com/nasa-wants-to-launch-a-giant-magnetic-shield-to-make-mars-habitable
Bu yazılar da ilginizi çekebilir:
Çin Uzayda Dünya’nın İlk Güneş Enerjisi İstasyonunu Kuracak
Sıcak Gündem
Türklerin İngilizce Konuşurken Yaptığı Hatalar
Ölünce Ne Olur?
Bunları Okudunuz mu?
