Kuzey Işıkları Olarak Bilinen “Aurora” Nedir, Nasıl Oluşur?

Dünyanın Kuzey ve Güney kutuplarında zaman zaman görünen yeşil ve pembe renklerinde göz alıcı ışık huzmeleri meydana gelmektedir. Bu doğa harikasına Kuzey Işıkları veya Aurora ismi veriliyor. Peki, sadece kutuplarda görünebilen bu Aurora nedir ve nasıl oluşur?

Dünyanın Güney veya Kuzey tarafında herhangi bir şekilde bulunduysanız, gökyüzünde oluşan yeşil ve pembe renklerin karışımından oluşan muhteşem bir görsel şölene şahit olma durumunuz mümkün. Bu durum doğanın dünyamıza harika bir hediyesi ve maalesef sadece kutuplarda görünebiliyor. Eski zamanlarda bu ışıkların mitolojik bakımdan kutsal şeyler olduğuna inanılıyordu.

Kuzey ışıkları (Aurora), gezegenimiz üzerinde Kuzey ve Güney Kutbu’nda gerçekleşen ilginç ve değişik bir doğa olayıdır. Eğer ki uzay ile biraz olsun ilgiliyseniz büyük ihtimalle bu olayın ne olduğunu daha önceden öğrenmiş ancak gökyüzünde yer alan bu güzel ışıkların sebebinin ne olduğunu hiç bilmeyenler ve merak edenler için bu olayı detaylı bir şekilde anlatmaya çalıştık.

Kuzey Işıkları Nedir? (Aurora Nedir?)

Eğer ki Kuzey ve Güney Kutbu’na gidecek olursanız, gökyüzünde beliren ve göz alıcı ışıkların oluşturmuş olduğu bu güzel olay ile karşılaşabilirsiniz. Bu güzel ışıklara ise kuzey ışıkları (aurora) ismi veriliyor. Eğer Kuzey Kutbu’na yakınsanız bu ışıklar “aurora borealis” ya da “kuzey ışıkları” ismini alıyor. Fakat Güney Kutbu’na yakınsanız bu sefer d “aurora austrails” veya “güney ışıkları” ismini alıyor.

Bu görsel şova “Aurora Borealis” ismi, 1616 yıllarında astronom Galileo Galilei tarafından verilmiştir. Aurora ismi Roma mitolojisinde şafak tanrıçası Aurora’dan gelmektedir. Borealis kısmı ise kuzey rüzgârının Yunancada karşılığı olan “Boreas” isminden gelmektedir. Kuzey ışıklarının nasıl oluştuğuna dair birazdan sizleri bilgilendireceğiz. Fakat işin bir de mitolojik, ruhani ve tarihi boyutları da bulunmaktadır.

Bu doğa olayının Fransa’da 30.000 yıl önce mağara duvarları üzerine kazındığı keşfedilmişti. Yani bu olay uzun bir süredir gerçekleşiyor. Aurora, bazı Eskimolar tarafından “atalarının dans ettiği ışıklar içindeki mekân” olarak tanımlanmıştır. İskandinav bölgesi tarafında ise bu kuzey ışıkları, “tanrılar tarafından inşa edilmiş olan bir ateş köprüsü” şeklinde belirtilmektedir. Şimdi ise bilimsel açıklamaya geçelim:

Aurora Nasıl Oluşur?

Güneş sistemi bize oldukça fazla enerji ve küçük parçacıklar gönderiyor. Dünya çevresinde bulunan manyetik kalkan bizleri öyle bir koruyor ki bu parçacıkların ve enerjinin farkına bile varamıyoruz. Güneş’in bize gönderdiği enerji miktarı sürekli olarak değişiklik gösteriyor. Sabit bir güneş rüzgârının yerine bazen daha şiddetli olarak gelen güneş fırtınaları da yaşanabiliyor. Koronal kitle ejeksiyonu olarak isimlendirilmiş ve bir tür güneş fırtınası esnasında Güney, uzayda yüksek hızlar ile hareket edebilen bir gaz bulutu çıkarmaktadır.

Oluşan Güneş fırtınası Dünya’ya doğru geldiği zaman içerisinde barındırdığı enerjinin ve parçacıkların bazıları gezegenimizin manyetik tarafına doğru hareket ediyor. Yaklaşık olarak 150 milyon km mesafeden gelen bu enerji parçacıkları, Güney ve Kuzey kutuplarında karşı konulmaz bir durumda karşılanıyor.

Patlama ile gelen bu enerji parçacıkları, atmosferdeki gazlar ile etkileşime geçerek gökyüzünde harika bir görüntü ortaya çıkmasını sağlıyor. Parçacıklar ile manyetik alanın çarpışması ile oluşan farklı elementler, farklı renklerin ortaya çıkmasına neden oluyor.

Çok daha basit bir şekilde anlatacak olursak, Güneş üzerinden gelen parçacıklar Dünya’nın atmosferinde yer alan atomlar ile çarpıştığında, atomlarda bulunan elektronların yüksek enerji durumuna geçmesini sağlıyor. Elektronlar ise düşük enerji durumuna geri geldiğinde foton salgılıyor. Fotonda bildiğiniz gibi ışık demek oluyor. Bu durum ile beraber göz alıcı kuzey ışıkları ortaya çıkıyor.

Diğer Gezegenlerde Meydana Gelir mi?

Diğer gezegenler üzerinde de aynı Dünya’da olduğu gibi bu olay gerçekleşebiliyor. Eğer bir gezegenin atmosferi ve manyetik bir kalkanı var ise aurorası da bulunmaktadır. Hatta bu duruma örnek olarak Jüpiter ve Satürn’ü gösterebiliriz.

En İyi Nerede Görünür?

Kuzey ışıklarını görebilmek için tercih edeceğiniz en iyi yerler Alaska ve Kuzey Kanada diyebiliriz. Fakat tahmin edebileceğiniz üzere bu mekânları ziyaret etmek hava koşullarından dolayı çok kolay olmayabiliyor. Norveç, İsveç ve Finlandiya da kuzey ışıklarını izlemek için harika yerler diyebiliriz. Bu ülkelerin bazı yerlerinde bu gökyüzü mucizesi çok rahat bir şekilde görünebiliyor. Hatta nadir durumlarda Kuzey ışıkları, İskoçya ve Kuzey İngiltere üzerinde çok rahat bir şekilde gözlemlenebiliyor.

En İyi Hangi Zamanda Gözlemlenir?

Kuzey ışıkları gökyüzünde her zaman var fakat görmeye gitmek için en uygun ay kış olacaktır. Bunun sebebi ise soğuk havanın mikrobu kırması ve daha temiz bir hava ortaya çıkarmasıdır. Ek olarak ışık kirliliği de daha az olmaktadır. Eylül, Ekim, Mart ve Nisan ayları ise aurora olayını izlemek için tercih edebileceğiniz en iyi aylar diyebiliriz.

Güney ve Kuzey Kutbu’nda hiç bulundunuz mu bilmiyoruz, fakat bulunmanız gereken bir yer olduğu büyük bir gerçek. Nerede ve ne zaman görebileceğinize dair tüyoları da aldıktan sonra yolculuk planınızı bu yönde yapmak doğru bir seçim olacaktır.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir:

Dikkat! Okuduğunuzda Bile Üşüyebilirsiniz: En Soğuk Ülkeler

Adrenalin Yükselten 7 Spor Dalı

Gelmiş Geçmiş En Büyük 10 Doğal Afet