Başınıza Bir İş Kazası Gelirse Ne Yapmalısınız?
4-10 Mayıs İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası olduğu için bu konuda en çok merak edilen konulardan biri hakkında bilgi vermek istedik. İşverenin birincil görevi işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından en sağlıklı ve en güvenli koşulları sağlamaktır. Ancak hiçkimse kusursuz değildir; ne yazık ki işçilerin veya işverenin hataları yüzünden her gün yüzlerce iş kazası meydana gelmektedir ya da işçiler meslek hastalığı ile karşı karşıya kalmaktadır.
İş kazalarını önlemenin en büyük yolu, en baştan önlem almaktır. Yine de böyle bir durumla karşılaştığınızda haklarınızı bilmenizde fayda var. Önce iş kazasının tam olarak neleri kapsadığına bakmak gerekiyor. Sosyal Sigortalar Kanunu‘nda iş kazasının ne olduğu açıkça belirtilmiştir.
İş Kazası Nedir?
5510 sayılı Kanunun 13. maddesinin 1. fıkrasında iş kazası;
- Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
- Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
- Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
- Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hale getiren olay olarak tanımlanmıştır.
İş Kazası Durumunda Ne Yapmak Gerekir?
İşçiler;
Sigortalı çalışan işçiler, bir iş kazası durumunda işyerinin tescilli bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) müdürlüğüne en geç kazadan sonraki 3 iş günü içinde bu durumu bildirmek zorundadır.
İşverenler;
4857 sayılı İş Kanunu gereğince işverenler, işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç 2 iş günü içinde yazı ile işyerinin tescilli bulunduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar.
Eğer işveren, kazada kusurlu ise; kaza sonucunda işçide fiziksel ya da ruhsal olarak hasar kalmışsa, ya da işçi hayatını kaybetmişse, işverenin tazminat ödemesi gerekir. İşveren, yasalarda belirtildiği üzere işçilerin can güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene, hem maddi hem de manevi tazminat davası açılabilir.
İşverenin Suçsuz Sayıldığı Durumlar
1- İşçinin ağır kusuru: Eğer işçi kendi kusurlu davranışı ve tedbirsizliği yüzünden kaza geçirmişse, iş sırasında dikkatsiz davranmışsa, işverenin sorumluluğu ortadan kalkar.
2- Mücbir sebep: Deprem, sel, kasırga gibi işveren tarafından engellenmesi mümkün olmayan durumlardır. Bu tip iş kazalarında işverenin bir kusuru yoktur.
3- Üçüncü şahıs kusuru: Bu gruptaki iş kazalarında da işverenin kusuru olmaz. Kazada sorumluluğu olan üçüncü kişi, Türk Ceza Kanunu hükümleri gereği cezalandırılır.
İşverene Verilen Cezalar
Şahıs şirketlerinde iş sahibinin kendisi, şirket ortakları ya da işveren vekili olan kişilere işçinin kazadan gördüğü zarar doğrultusunda hapis, tazminat gibi cezalar verilebilir. Yasada belirtilen durumlarda, kaza geçiren işçinin aldığı iş göremez raporu parası da işverenden tahsil edilebilir.
Bu yazılar da ilginizi çekebilir:
İş Görüşmesinde İşe Alınmanızı Sağlayacak Cümleler
Paraya Bakış Açınızı Değiştirecek 40 Söz