Vejetaryen ya da Türkçesiyle etyemez, kırmızı et (dana, koyun, keçi vb.) ve beyaz et (kanatlılar, balıklar) tüketmeyen kişilerdir. Bu yazımızda insanlar neden vejetaryen olur merak edenleri için yazdık. Bu beslenme düzenini seçen insanların farklı farklı sebepleri olabilir. Kimisi bu ürünleri sevmediğinden yemeyi bırakabilir. Kimisi hayvan sevgisinden, kimisi çevreye olan duyarlılığından, kimisi ise dini veya kültürel tabular yüzünden et yemekten tamamen vazgeçebilir. Bu arada vejetaryan değil, vejetaryen.
İnsanlar Neden Vejetaryen Olur?
Etik Vejetaryen
Etik vejetaryenlerin et yememe sebebi, et tüketimini bir tür ahlaki tutarlılık olarak görmeleridir. Hayvan sevgisinin sadece birkaç hayvan türüyle kısıtlanmadığını (kedi, köpek, at vb.) ve tüm hayvanların “eşit” olduğunu düşünürler. Yani evindeki köpeğini tavukla besleyen bir insan, onlara göre büyük bir çelişkidir.
Etik vejetaryenler ikiye ayrılır: hayvanların yetiştirilme şekli yüzünden et yemeyi bırakanlar ile hayvan öldürmeyi cinayet olarak görenler. Birinci grup fikren hayvan eti yemeye karşı olmayabilir ancak günümüzdeki aşırı yüksek et talebinin karşılanabilmesi için hayvanların doğumdan ölümlerine kadar kötü, kapalı, pis şartlarda yetiştirilmelerine karşıdır. O yüzden av etini yemekte beis görmeyebilirler. İkinci gruptakiler ise hayvanların insan beslenmesi için öldürülmesine karşıdırlar ve şartlar ne olursa olsun hayvanların yemek için öldürülmemesini savunurlar.
Çevresel Vejetaryen
Çevresel vejetaryenler, et talebinin karşılanması için çevreye verilen zararı azaltabilmek için et yemekten vazgeçen insanlardır. Özellikle zamanımızdaki gibi bir et talebinin sürdürülebilir bir yöntem olmadığını, insanların yemesi için yetiştirilen hayvanlar için doğanın katledilmesinin bir intihar olduğunu ve besi sürecinde üretilen sera gazının gezegene çok fazla zarar verdiğini savunurlar. Zira bugün yediğimiz hayvanların beslenmesi için daha çok tarım yapıldığı, tarım alanı açılması için de her gün yüzlerce ağacın kesildiği doğrudur.
Vejetaryenler Ne Yer?
Vejetaryenler hayvan eti hariç her şeyi yerler. Yani et dışındaki hayvansal ürünler de (yumurta, süt, tereyağı, bal gibi) yedikleri gıdalar arasındadır. Bitkiler, algler ve mantarların yanı sıra yediklerine göre vejetaryenler birkaç gruba ayrılır. Vejetaryen türleri şunlar:
Lakto vejetaryen: Süt ürünlerini yerler, yumurta yemezler.
Ovo vejetaryen: Yumurta yerler, süt ürünlerini yemezler.
Ovo-lakto vejetaryen: Yumurta, bal ve süt ürünlerini yerler.
Frütaryen: Sadece meyve, yemiş, kuruyemiş, tohum ve çekirdek gibi bitkiye zarar vermeden toplanılabilen bitkisel ürünleri yerler.
Peskataryen: Peskataryenler, tam vejetaryen sayılmazlar. Balık ve bazı deniz mahsullerini yerler. Et ve tavuk yine yasaktır.
Bu yazılar da ilginizi çekebilir:
Sağlıklı Yaşam İçin En İyi Diyet Kitapları
Vejetaryenler İçin En İyi 10 Protein Kaynağı
Sıcak Gündem
Türklerin İngilizce Konuşurken Yaptığı Hatalar
