İnsan Beyni Hakkındaki En Şaşırtıcı Gerçekler
Yaklaşık 90 milyar nörondan oluşan ve evrende mevcut olan en karmaşık yapı: İnsan Beyni! En gelişmiş işletim sistemi ve hala hakkında spekülasyonlar olan insan beyni hakkında işinize yarayacak ufak detayları sizin için derledik.
Ağırlığı Toplam Vücut Ağırlığının Yüzde 2’sini Oluşturuyor
Yaklaşık 1300-1400 gram olan beynin yüzde 69-85’ini su oluşturuyor. Vücut ağırlığımızın sadece yüzde 2’sini oluşturan beynin büyüklüğünün zeka ile direkt orantısı bulunmuyor. Öyle ki Albert Einstein’ın beyninin 1230 gram olduğu tespit edilmişti. İnsan beyninde yaklaşık 86 milyar sinir hücresi bulunduğu gibi hücreler arasında trilyon bağlantı bulunuyor.
Beyin Gelişimi Anne Karnında Başlıyor
Zeka gelişimi, beyindeki nöronlar arasındaki bağlantıların yani sinapsların artmasıdır. Ana bağlantılar, hamilelik döneminden itibaren başlıyor ve doğumda hazır oluyor. Sinir kılıfları, ilk 1-2 yıl içinde gelişiyor ve yürüme, konuşma vb fonksiyonlar gerçekleşiyor. 25 yaşından itibaren beynin bazı bölümleri küçülmeye başlasa da beynin değişimi hayat boyu sürüyor. Örneğin kelime hazinesi, 70’li yaşlara kadar korunabiliyor. Beyin gelişiminin anne karnında başlaması, hamilelerin iyi beslenmelerinin, folik asit ve omega desteği almalarının ve sigaradan uzak durmalarının gerekliliğine açıklık getiriyor.
Cinsiyete Göre Farklılık Gösteriyor
Her ne kadar tartışmalar devam etse de 2014 yılında yapılan bir araştırmaya göre kadın beyninde daha fazla gri madde bulunuyor.. Bu da kadınlarda hafıza ve sosyal tanıma becerilerini ve dil yeteneklerini etkiliyor. Erkeklerde ise motor (hareket) ve uzaysal algılama özellikleri daha gelişmiştir.Kadın beyni ile erkek beyninin farklılığı, doğum öncesi başlıyor ve yaşlılık dönemine kadar devam ediyor.
Beynimiz Yaptığımız İşe Göre Çalışıyor
Beyinde, farklı görevleri olan beş ana lob bulunur. Bu doğrultuda beynimizin, eylemlerimize göre farklı bölgeleri çalışıyor. Örneğin spor sırasında beynimizin hareket merkezleri daha aktif çalışırken; konuşurken konuşma merkezi, bir şey okurken görme merkezi daha aktif çalışıyor. Bir problem olması durumunda bu iş bölümü değişebiliyor.
Beyin Dokusu Acı Hissetmez
Beynimizde acı reseptörleri bulunmadığı için beyin dokumuz acıyı veya ağrıyı hissetmez. Baş ağrısı da aslında beyinden kaynaklanmaz, beyin etrafındaki damar ve sinir benzeri ağrıya duyarlı yapılardan kaynaklanır.
Düzenli Egzersiz Hafızayı Güçlendiriyor
Fiziksel egzersiz, kalp ve vücut kasları için faydalı olduğu gibi beyni de geliştiriyor. Yeni bir dil öğrenmek, bir müzik aleti çalmayı öğrenmek gibi faaliyetler, beynin hafıza merkezini büyütüyor. ABD’de yapılan bir araştırma, kardiyo egzersizlerinin (yüzme, bisiklete binmek vb) , 20 yıllık dönemde düşünme yetilerini ve hafızayı güçlendirdiğini ortaya koymuştur. Ayrıca doğrudan beyne çalışan ve hafızayı güçlendiren yiyecekler (ceviz, yaban mersini, lutein, avokado, kakao, kafein, tarçın ve nane çayı) tüketilmesi öneriliyor.
Sağlıklı Beslenme Olumlu Etkiliyor
Meyve sebze içeren ve gerçek zeytinyağı kullanılan diyetlerin hafıza dahil pek çok beyin fonksiyonunu olumlu etkilediği biliniyor. Bunun yanı sıra şekerli besinlerin özellikle gece tüketilmesi, hipofiz bezinin geceleri ürettiği büyüme hormonu salınımını baskı altına aldığından uyku kalitesi bozukluğundan hızlı yaşlanmaya kadar değişebilen bir dizi sorun oluşuyor.
Kaliteli Uyku Hafızayı Kuvvetlendiriyor
Az uyuyan veya kalitesiz uyuyan kişilerde öğrenme güçlükleri ve hafıza problemleri görülür. Çünkü uyku beyinde temizlik görevi üstleniyor. Uzmanlar, beyin kapasitesinin artırılması için öğleden sonra 1 saat uykuyu öneriyor.
Teknolojinin Etkisi Büyük
Akıllı cihazların kullanımının insan beyni üzerindeki etkilerini inceleyen bir araştırma sonucuna göre akıllı telefonlar, akıl hastalığı ile mücadelede yararlı olabiliyor. Araştırmalara göre, interneti kullanan kişiler ve video oyunları oynayanlar görsel içerikleri ve sembolleri daha çabuk algılıyor. Ancak tam tersi olarak GPS ve Google Maps gibi yer bulma uygulamaları, uzun vadede mekan algımızı kaybetmemize yol açıyor.