Himayala Buzullarının Hızlı Erimesi Su Kaynaklarını Tehdit Ediyor

Yapılan yeni araştırmalar sonucunda Himayala buzullarının hızla erimesinin Asya’daki milyonlarca insanın su kaynağını tehdit ettiği gözlemlendi. İngiltere Leeds Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir çalışmada Himayala buzullarının son birkaç on yılda Mini Buzul Çağı olarak bilinen son büyük buzul genişlemesinden günümüze ortalama on kat daha buz kaybettiği sonucuna varıldı. Yağılan bilimsel çalışmaya göre Himayala buzullarının dünyanın diğer bölgelerindeki buzullardan çok daha hızlı eridiğini ortaya çıkarıyor. Bilim insanları bu duruma “istisnai bir durum” diye açıklıyorlar.

390 Km’lik Buzul Tabakası Eridi

Mini Buzul Çağı sırasında 14,798 Himayala buzulunun boyut ve buz yüzeylerinin yeniden inşasını yaptı. Bilim insanları, buzulların alanlarının %40’ını kaybettiğini hesapladı. 280 bin km’lik bir zirveden küçülme gerçekleşti ve bu da günümüzde 19 600 km² yer kaldığını göstermektedir. Bu durumda yaklaşık olarak 390 km’lik buzulun eridiği gözlemlendi. (Buzul yaklaşık olarak 586 km³’tür) Himayala buzulları Orta Avrupa Alpleri, Kafkaslar ve İskandinavya’da bulunan tüm buzların eşdeğeri olarak görülmektedir. Bilim inşaları, bu erimeyle açığa çıkan suyun dünya genelinde deniz seviyesini 0,92 mm ile 1,38 mm arasında yükselttiğini hesaplamaktadır.

Leeds Üniversitesi’nde görev yapan Dr. Jonathan Carrivick şunları söyledi: “Bulgularımız, buzun himayala buzullarından geçmiş yüzyıllardaki ortalama oranın en az 10 katı bir oranda kaybolduğunu açıkça göstermektedir. Kayıp oranındaki bu ivme sadece son birkaç on yıl içinde ortaya çıktı ve insan kaynaklı iklim değişikliğiyle çakışıyor” diye açıklamada bulundu.

Himayala Sıradağları Asya Kıtası İçin Önemli Su Kaynağı Olmaktadır

Himayala sıradağları, Antarktika ve Kuzey Kutbu’ndan sonra Dünyanın en büyük üçüncü buzul buz miktarına ev sahipliği yapıyor ve genel olarak “üçüncü kutup” diye adlandırılmaktadır. Himayala buzullarının erimesinin hızlanması, Asya’da gıda ve enerji için büyük nehir sistemlerine bağımlı olan yüz milyonlarca insan için önemli etkilere sahiptir. Bu nehirler, Ganj, Indus ve Brahmaptra’dır.

Araştırmacılar, 400 – 700 yıl önce buzulların kapsamının ana hatlarını üretmek ve buz yüzeylerini yeniden inşa etmek için uydu görüntülerini ve dijital yükseklik modelleri kullandılar. Uydu görüntüleri, eski buzul sınırlarını işaretleyen sırtları ortaya çıkardı ve araştırmacılar bu suların geometrisini kullanarak eski buzul kapsamını ve buz yüzeyi yüksekliğini tahmin ettiler. Buzulun yeninden inşasını şimdiki buzulla karşılaştırarak, Mini Buzul Çağı ile şimdi arasındaki hacmi ve dolayısıyla kütle kaybını belirlediler.

En Fazla Erime Doğu Nepal ve Butan Bölgesinde Gerçekleşti

Himayala buzulları genel olarak doğu bölgelerinde kütlelerini daha hızlı kaybediyor ana bölünmenin kuzeyindeki Doğu Nepal ve Butan’ı ele geçiriyorlar. Yapılan çalışma, bu varyasyonun muhtemelen sıradağların iki tarafındaki coğrafi özelliklerdeki farklılıklardan ve atmosferle etkileşimlerinden kaynaklandığını ve bunun farklı hava koşullarına yol açtığını gözlemledi.

Himayala buzulları da karada nerede sona erikleri yerine birkaç ısınma etkisine sahip göllerde sona erikleri yerde daha hızlı azalıyor. Bu göllerin sayısı ve büyüklüğü günümüzde artmaktadır, bu nedenle kütle kaybında sürekli artık görülüyor. Benzer biçimde, yüzeylerinde önemli miktarda doğal döküntü bulunan buzullar da kütlelerini daha hızlı kaybediyorlar. Toplam buzul sayısının sadece %7,5’ini oluşturmalarına rağmen toplam hacim kaybının yaklaşık %46,5’ine katkı sağladılar.

Dr. Jonathan Carrivick yaptığı açıklamada “İnsan yapımı iklim değişikliğinin buzullar ve eriyik sularla beslenen nehirler üzerindeki etkisini azaltmak için acilen harekete geçmemiz şart. Bu etkinin buzullar üzerindeki modellemesi de göl gibi faktörlerin rolü dikkate alınması gerekiyor” diye açıklamada bulundu.

Bu Makale Scentific Reports Kasım 2021 Tarihinde Yayımlandı.

Kaynak: Himalayan glaciers melting at ‘exceptional rate’ — ScienceDaily

Bu yazı da ilginizi çekebilir:

Metan Gazı Yayan Eriyen Buzullar