Hangi Bal Daha Sağlıklı: Çam Balı Mı, Çiçek Balı Mı?

Dünyanın en sağlıklı ama sahtesi en kolay üretilebilen gıdalarından biri olan bal, genellikle çiçek balı ve çam balı olarak soframızda yer alır. Kestane balı, kekik balı, karakovan balı gibi daha pek çok türü olsa da en yaygınları olan çam ve çiçek balını kıyaslayıp çam balı mı, çiçek balı mı daha sağlıklı inceleyeceğiz.

Çiçek Balı

Piyasadaki en pahalı baldır. Arılar çiçek özü (nektar) toplar ve onları olgunlaştırarak bal üretirler. Ancak arılar birden fazla çiçek türünden nektar toplayabilir. Çiçek balı mono-floral (tek çiçekten üretilen) ve poli-floral (birden fazla çiçekten üretilen) olmak üzere iki cinse ayrılır. Her çiçek balının tadı ve rengi farklıdır. Çiçek balı daha tatlıdır ve en çok kahvaltıda tüketilir. Bu yüzden sofralık bal olarak da bilinir. Gerçek çiçek balı kristalleşir. 

Çam Balı

Çam balını arılar üretmez. Kızılçam ağaçlarının üzerinde yaşayan yaprak biti ya da çam pamuklu biti ismi verilen Basra böceğinin (Marchalina hellenica) çam özlerini yedikten sonra geride bıraktığı tatlı maddeye çam balı adı verilir. Kibarlığı bir kenara bırakırsak, çam balı kısaca bir böcek salgısıdır diyebiliriz. Piyasada sahtesi en çok yapılan bal türüdür. Çam balı, çiçek balından farklı olarak kristalleşmez ya da donmaz, daha asidiktir ve rengi daha koyudur. Daha aromatik bir tadı olan çam balının glikoz miktarı daha azdır ve içerisinde çiçek balından 10 kat daha fazla antioksidan, enzim, aminoasit ve mineral vardır. Pinocembrin isimli güçlü antioksidan sadece çam balında bulunur.

Çiçek Balı ve Çam Balının Besin Değeri Farklı Mı?

Bütün ballar besin değerleri açısından birbirine benzerlik gösterir. 10 gr. (1 tatlı kaşığı) balda 32,7 kalori ve 8 gr karbonhidrat bulunur. 1 tatlı kaşığı bal 1 porsiyon meyveye eşdeğerdir. Vitamin, mineral vb. değerleri yakındır. Çam balının glikoz ve früktoz içeriği çiçek balından daha düşük olduğu için daha az tatlıdır ve boğazda yakıcı bir his bırakmaz. Çam balı çiçek balınan daha fazla enzim, aminoasit ve mineral madde içerir ama buna karşılık, çiçek balının polen içeriği daha fazladır.

Hangi Bal Daha Sağlıklı?

Bir balın ne kadar sağlıklı veya kaliteli olduğu gerçek, hile katılmamış ve katkısız olması ile ölçülür. Sahte olmayan her bal kaliteli bal olarak değerlendirilebilir. Çiçek balı ya da çam balı daha kalitelidir demek yanlış olacaktır. Tüketicilerin bir balık sahte olup olmadığını kokusundan, tadından ya da görüntüsünden anlaması imkansızdır. Gerçek bal laboratuvar ortamında sayısız testten geçirilerek anlaşılabilir. Bu yüzden sadece markasına güvendiğiniz ve kalitesi belgelerle ispatlanmış balları tüketiniz.

Sahte Bal Nasıl Yapılır?

Sahte bal iki farklı yolla üretilebilir. Biri, arıların hiçbir çiçek ile temas etmeden, önlerine şekerli su konup onu parafinden üretilmiş yapay arı kovanları içerisinde hiçbir besin değeri ve aroması olmayan bala dönüştürmesi ile olur. Diğeri de tamamen yapay bir ortamda içerisine bal esansı ve mısır şurubu, glikoz vb. katkı maddeleri eklenerek yine besin değeri sıfır olan ve pek çok sağlık sorununa yol açacak şekilde üretilen baldır.