Evcilleştirilmiş Gümüş Tilki İçin Kaynak Evrim Oldu!
Fulya Akın Barlas
Yayın Tarihi Şubat 27, 2021
Vahşi bir tilki türü, 50 yıl içinde, insanların elinden yemek yiyen bir türe dönüştü. Peki, bu durum nasıl oluştu? İşte evcilleştirilen gümüş tilki ve hikâyesi.
Köpekgiller ailesinin, kurnazlığı ile nam salmış vahşi hayvanı tilki, 50’li yıllarda kürk endüstrisinin en cazip ve kazançlı hayvanıydı. Bu nedenle tilkileri çiftliklere getirerek koyun ve sığır besiciliği gibi tilki üretmeyi deneyen girişimciler olsa da başarılı olamadılar. Çünkü tilki doğası gereği esaret altında saldırganlaşan ve hem kendisine hem de bakıcısına zarar verebilen bir hayvandır.
Yapay Seçilimle Evrim Deneyi
Eski Sovyet diktatörü Joseph Stalin, evcilleştirme ve genetik konuları üzerinde yürütülecek araştırmalara karşı tepkisel yaklaşmış ve Gregor Mendel’in sürdürdüğü genetik çalışmaları yasaklamıştır. 1953’te Stalin’in ölümünün ardından bu alandaki çalışmaların önü açılmış oldu.
1959’da Sovyet zoolog Dmitry Belyayev, tilkilerin uysal olanlarının yapay seçilim yoluyla evrim geçirmesini sağlayabileceğini iddia ederek teorisini kanıtlamak için çalışmalara başladı. Bakıcıları tarafından daha sakin olduğu tespit edilen tilkilerin elverişli koşullarda üremesi için çalışmalar yapıldı. 6 kuşak sonrası tilkilerin stres düzeyinde önemli bir düşüş olduğu, kafeslerin tellerinden bakıcılarına sokulmaya ve bakıcılarının ellerini yalamaya başladıkları tespit edildi.
Belyayev’in tilkilerle yaptığı deney, “yapay seçilimde önemli olan fiziksel özellikler değil, davranışsal özelliklerdir” savını doğrulamış; davranışsal özelliklerin genetikle aktarılabilmesinin mümkün olduğunu kanıtlamıştır.
50 yıllık süreçte bariz değişim geçirmiş olan Gümüş Tilki, kurtların nasıl köpeğe dönüştüğü hakkında bilgiler edinilmesini sağlamıştır. Devam eden kuşaklarda kürk rengi farklılığı, kuyruk kısalığı, düşük kulak gibi farklılıklar olmuştur. Özellikle Amerika’da ev hayvanı olarak yaygınlaşan evcil tilkiler, köpek gibi kuyruk sağlama ve sahibi ile bağ kurma özelliklerine sahiptir.
Evcil Tilki ile Yaşayan İnsanlar ve Evcil Tilki Çiftliği
Biyolojist David Macdonald, 1987’de yayımlanan kitabında kendisinin de katkıda bulunduğu tilkilerin evcilleştirilmesi sürecini anlatmıştır. Macdonald, evinde evcil bir tilki ile birlikte yaşıyor. Vahşi yaşam fotoğrafçısı Richard Bowler, geniş bahçeli evinde yaşayan tilkileri gözlemlerken, evcil tilkilerin utangaç ve sinirli bir mizaca sahip oldukları sonucuna varmıştır. Hetty adındaki tilkiyi doğumundan sonra her gece besleyen Bowler, tilkilerin mizaçlarını tanımlarken ”erişilmesi zor” ifadesini kullanıyor.
Yapılan araştırmalara göre yetişkin tilkilerin evcil hayvan gibi sahiplenilmeleri iyi sonuçlar doğurmuyor. Evcilleştirilmeye çalışılan tilkilerin beyinleri, gördükleri tedavi ve bakım nedeniyle toksoplazma gibi parazitlerden etkileniyor.
Balyaev’in asistanlığını yapmış olan ve projenin son yöneticisi olan Lyudmilla Trut’un asistanı Anastasiya Kharlamova, tilkilerin evcilleştirilme sürecinin henüz tamamlanmadığını ifade ediyor. Nitekim evcilleştirme süreci ile ilgili cevaplanmamış çok fazla soru bulunuyor.
Evcil tilki çiftliği, 270 dişi ve 70 erkek tilkiye ev sahipliği yapmaya devam ediyor. 1990’larda ekonomik destek sağlamak amacıyla tilki postları satan kurum, 1990’ların sonlarında tilkileri ev hayvanı olarak satmaya başladı. Florida’da bulunan Lester Kalmanson Agency adlı şirket, tilkileri evcil hayvan olarak satmak üzere ithal etmeye başladı. Evcil tilkinin teslimat masrafları dahil fiyatı 8.900 dolar civarında.
Kaynak
https://en.wikipedia.org/wiki/Russian_Domesticated_Red_Fox
OlağanüstüKanıtlar
Bu yazılar da ilginizi çekebilir
Türkiye’nin Hayvan Sembolü Hangisi? Ülkelerin Hayvan Sembolleri
Sıcak Gündem
