Dünyanın Manyetik Alanı Bozuluyor mu?
Aslında bu konuya daha önceki makalemizde (Dünya’nın Manyetik Alanı Neleri Etkiler?) biraz değinmiştik. Ancak bilim o kadar hızlı ilerliyor ki dünyanın manyetik alanı ile ilgili son zamanlarda ciddi çalışmalar yapılmaktadır. Biz de sizlere güncel makaleleri paylaştığımız için bu yeni bilgileri bu kapsamla ve daha ayrıntılı bir biçimde paylaşmak durumunda kalıyoruz.
Son yapılan çalışmalarda Dünya’nın kuzeyinde bulunan manyetik kutbunda beklenmedik değişiklikler çıktığı gözlemlendi. Dünya’nın Manyetik Kuzey Kutbu, kuzey kutup bölgesinin merkezinde değildir. Fiziksel kutup noktalarıyla manyetik kutup noktası çok farklı yerlerdedir. Dünya’nın manyetik kutbu Grönland ile Kanada arasında kuzey buz denizinin içerisindedir. Bu alanda daha öncelerde çok küçük değişiklikler olduğunu biliyoruz. Ancak son zamanlarda Dünya’nın manyetik kutbuyla ilgili bazı gariplikler ortaya çıkmıştır, son zamanlarda ilginç bir biçimde Sibirya’nın kuzeyine doğru kaymaya başladı.
Dünya’nın Manyetik Alanında Bir Yavaşlama Gerçekleşiyor
Bilim insanları uzun süreden beri Dünya’nın manyetik alanı ile ilgili yaptıkları araştırmalarda bir takım ilginç şeyler gördükleri için günümüzde böyle bir durum ciddi tartışmalara neden olmaktadır. Bazı bilim insanlarına göre böyle bir durum gayet normalken, bazı bilim insanlarına göre ise Dünya’nın manyetik alanında bir yavaşlama söz konusudur. Çünkü yapılan ölçümlere göre Dünya’nın manyetik koruyucu tabakasında son yüzyılda kararlı bir azalma gözlemlenmiştir. Bilim insanlarına göre Dünya belirli periyotlar halinde manyetik değişim yaşamaktadır. Bugün bilim insanları bu konuda fikir birliğine henüz ulaşamadı.
Dünya’nın manyetik yapısını anlayabilmemiz için ilk başta yer kabuğunun içerisine bakmamız gerekmektedir. Dünyamız aslında çok büyük bir ateş topunun toprak ve kaya tabakasıyla kaplanmasıyla oluşur. Bu kalın tabakaya Manto adı verilir.
Bu manto adı verilen tabakanın üstünde denizler, okyanuslar, nehirler, göller, dağlar bulunur. Manto tabakanın altında ise erimiş halde metal ve minerallerin bulunduğu başka bir tabaka vardır. Bu tabakada sıcaklık 5000°C’yi bulmaktadır. Yanardağların patlaması sonucu bu erimiş metal ve mineral parçacıkları yeryüzüne doğru fışkırmaktadır.
Bu tabakanın hemen altında ise metalden oluşmuş bir çekirdek vardır. Bu çekirdek çok sıcak olmasına rağmen katı halde bulunur. Bunun sebebi ise; Dünya’nın kütle çekim etkisinden dolayı yarattığı baskıdır. İşte dünyanın manyetik alanı ise metal bölge ile metal çekirdek arasındaki sürtünmeden oluşmaktadır. Çekirdeğin etrafını kaplayan bu binlerce °C erimiş sıvı metallerin hareketleriyle birlikte bir elektromanyetik alan oluşur ve ortaya çıkan bu elektromanyetik enerji Dünya’nın güney kutbundan çıkarak bütün Dünya’yı dolaşır kuzey kutbuna tekrar döner. İşte Dünya’nın manyetik kuzey kutbu denilen bölgesi de tam da burasıdır. Bu oluşan manyetik alan sayesinde pusulaların hepsi kuzeyi gösterir.
Dünya’daki pek çok canlı manyetik alan sayesinde yönünü bulmaktadır. Örneğin göçmen kuşların yolunu bulması, arıların kovanlarını bulması. Yeryüzünde bulunan birçok canlı yönünü ararken Dünya’nın manyetik alanını kullanmaktadır. Bunun dışında günümüzde bulunan modern iletişim cihazları olan uydular da Dünya’nın manyetik alanından etkilenir.
Manyetosfer Zarar Görürse Ne Olur?
Güneş Dünya’nın ısı ve ışık kaynağıdır. Gezegendeki bütün yaşam kaynağı Güneş sayesinde olmaktadır. Fakat Güneş Dünya’ya sadece ışık ve ısı göndermemektedir. Çok ölümcül radyasyonları da bu ısı ve ışıkla birlikte getirmektedir. Dünya’yı Güneş’in ölümcül radyasyonundan koruyan ise Dünya’nın manyetik tabakası olan Manyetosferdir. Dünya’nın çekirdeğinde oluşan manyetik enerjinin gezegenin etrafına yayılması sayesinde Güneş’ten ve kozmik uzaydan gelen birçok ölümcül parçacık manyetosfer tabakası tarafından durdurulur ve bu sayede Dünya’da yaşam çeşitliliği bulunmaktadır.
Son yıllarda yaşanan kutup değişimi çok ciddi bir şey değildir ve bilim insanları bu manyetik alanı uzun yıllardan beri takip ediyorlar. Volkanik ada ya da kayalardaki katmanları da inceleyerek Dünya’nın manyetik geçmişini analiz edebiliyorlar. Bu bakımdan son yıllarda Dünya’nın manyetik yapısıyla alakalı bazı tuhaflıklar ortaya çıkmaktadır ancak çok fazla önem arz edecek boyutta değildir.
Bilim İnsanlarının Görüşleri
Dünyanın manyetik kutuplarının değişmesi veya manyetik alanın zayıflamasıyla alakalı olarak bilim insanları tarafından bazı olumlu ve olumsuz iddialar ortaya atılmaktadır.
Olumlu İddialar:
Dünya’nın kendi yaşam döngüsü içerisinde ortaya çıkması muhtemel, sıradan olaylardan biridir. Ortada herhangi bir tehlike bulunmamaktadır. Sadece dünyanın manyetik alanının değişimi yaşanacak her şey bildiğimiz gibi devam edecek. Canlılar üzerinde bu değişimin herhangi bir etkisi olmayacak.
Olumsuz İddialar: Bu ortadaki gariplik yani manyetik alanın değişmesi veya bozulması çok büyük felaketlerin başlangıcı olabilir. Son birkaç yüzyıl içerisinde Dünya’nın manyetik alanı zayıflamaya başladı. Eğer bu hızla devam ederse Dünya 1000 yıl içerisinde manyetik alan manyetosferin gücünü ciddi bir biçimde azaltacaktır. Bu durumda gezegen uzaydan ve Güneş’ten gelen kozmik radyasyondan çok etkilenecektir.
Üçüncü Grup Bilim İnsanlarının Görüşleri İse Şöyledir:
Dünya belirli aralıklarla manyetik bir sıçrama yaşamaktadır. Yani Dünya’nın manyetik kutuplarında ani değişimler olabilir ve bu değişiklikler yaklaşık olarak 500 ile 700 bin yıl içerisinde yaşanacak. Ancak böyle bir durumda manyetosfer varlığını sürdüreceği içinde insanoğlu açısından pek bir değişiklik olmayacak.
Kaynaklar: https://www.sciencealert.com/earth-magnetic-field-not-flipping-any-time-soon
https://www.scientificamerican.com/article/is-it-true-that-the-stren/
https://www.bbc.com/turkce/haberler-46909876
Bu yazılar da ilginizi çekebilir:
Evrendeki En Büyük Patlamanın Arkasındaki Güç Kaynağı Bulundu
Dünyanın Döndüğünü Kanıtlayan Foucault Deneyi
Işık Yılı Nedir? Işık Yılı Hesaplaması Nasıl Yapılır?