Ütopya ve distopya kavramı, sinema dünyasında ve romanlarda karşınıza çıkar. Peki, distopya ve ütopya arasındaki fark nedir? Gelin bu iki kavramı detaylıca inceleyelim.
Ütopya nedir?
Ütopya kelimesi, Yunanca “yok/olmayan” anlamındaki ou, “mükemmel olan” anlamındaki eu ve “ülke” anlamındaki topos sözcüklerinden türemiştir. Bu bağlamda ütopya kavramını en basit haliyle imkânsız toplum tasarımı şeklinde tanımlayabiliriz. Ütopya kelimesi, ilk defa 1516 yılında İngiliz devlet adamı ve filozof Thomas More tarafından yazılmıştır.
Distopya nedir?
Distopya ütopik bir toplum anlayışının tam tersini ifade eden bir kavramdır. Distopya kelimesini ilk defa Eski Birleşik Krallık Parlamentosu üyesi ve filozof John Stuart Mill kullanmıştır.
Ütopya ve distopya arasındaki farklar
Ütopya ve distopya kavramları, tanımlarından anlaşılacağı üzere zıt iki tasarımı ifade eder. Distopya ve ütopya arasındaki fark şu şekildedir:
- Ütopyada toplum çok iyi bir düzende yönetilirken; distopyada toplum baskıcı sistem tarafından yönetilir ve kaos hakimdir.
- Ütopya barışçıl bir ülke; distopya ise düşmanca ve ajitasyonla dolu bir ülkedir. Bir başka ifadeyle ütopya cennet; distopya cehennemdir.
- Ütopik bir toplumda düşünce özgürlüğü ve adalet hâkimken; distopyada şiddet, kanunsuzluk, düzensizlik hâkimdir.
- Ütopyada toplum doğa dostuyken; teknolojinin ileri seviyede olduğu distopyada doğa yok edilir.
Ütopya ve distopya örnekleri
Ütopya ve distopya örnekleri arasında en iyiler hem sinema dünyasında hem edebiyat dünyasında mevcuttur.
En iyi ütopya filmleri
-
Bay Hiçkimse
Bay Hiçkimse, 2009 yılında gösterime girmiş bilim kurgu ve dram filmidir. Filmin yönetmenliğini Jaco Van Dormael üstlenmiştir. Filmde dünyada kalan tek ve son ölümlü olan 117 yasındaki Nemo’nun çocukluğundaki bir olayı hatırlaması üzerine yaşananlar anlatılmıştır.
-
Into The Wild
Orta gelirli bir ailenin oğlu, okulunun ise gözde öğrencisi olan Christopher, biriktirdiği 24.000 doları bir vakfa bağışlar. Ardından Alaska’ya giderek vahşi doğayla iç içe yaşamak için yola çıkar. Film Sean Penn tarafından yönetilmiş ve 2007 yılında yayımlanmıştır.
En iyi distopya filmleri
-
Matrix
Wachowski Kardeşlerin yazıp yönettiği Matrix, 1999 yılında gösterime girmiştir. Bilim kurgu ve aksiyon türündeki filmde başrolde Keanu Reeves oynamıştır. Matrix, yaşananın ötesinde gerçekliktir ve ana karakter Matrix hakkında bir şeyler öğrenmeye kararlıdır.
-
Yıldızlararası
Christopher Nolan tarafından yönetilen bilim kurgu türündeki film, 2014 yılında gösterime girmiştir. Senaryoda Fizikçi Kip S. Thorne’nun evrendeki ‘Solucan Delikleri’ teorisinden ilham alınmıştır. Teknik açıdan çok bilgili olan Cooper, kariyerini geçmişte bırakmış bir çiftçidir. Bir gün insanlığın güvenliği için zor bir karar alır.
Bu yazı da ilginizi çekebilir:
Çin’in Sosyal Kredi Sistemi Nedir ve Neden Tartışmalıdır?
Sıcak Gündem
