Çocuklarda Tuvalet Eğitimi
Çocuklar yeni doğdukları günden itibaren belirli aralıklar ile sürekli yeni şeyler öğrenmektedir. Zamanla oturmayı, dönmeyi, emeklemeyi, konuşmayı ve bunun gibi birçok şeyi öğrenirken zamanı geldiğinde tuvalet eğitimini de öğrenecektir. Bazı metotlar uygulayarak çocuğun algı, yeteneğine ve isteğine bağlı olarak 1 hafta ile 4 hafta arasında öğrenmesi mümkündür ve çocuklarda tuvalet eğitimi 6 aya kadar tamamlanır.
Fakat hangi yaşta başlanmalı, çocuk bu duruma ne kadar hazır gibi sorularla karşılaştığınız için karar vermede sorun yaşayabilirsiniz. Özellikle ilk çocuğu eğitmede genellikle daha çok sorun yaşanmaktadır. Çünkü tecrübesizlik ve kararsızlık gibi durumlar ortaya çıkar. Peki tuvalet eğitimine ne zaman başlanmalı? Hangi metotlar uygulanırsa öğrenme zamanı daha çabuk ilerler?
Çocuklarda idrar torbasının gelişimi 15 ile 18. aylarda başlamaktadır bu nedenle gündüzleri her 3 saatte bir yapılan idrar geceleri daha uzun zaman dilimleri arasında gerçekleşir. Bu durum çocuğun aldığı sıvı ve vücut oluşumuna göre 3 yaşına kadar değişebilir. Bazı bebekler çok sıvı tükettiği için geceleri de altını daha fazla ıslatır bu nedenle sabah bezi taşmış halde bulmanız durumunda tuvalet eğitiminin zor geçeceği aklınıza gelebilir. Tabi bu durum tam tersi de olabilmektedir. Bu gibi durumlar sizi korkutmamalı doğru seçimlerle tuvalet eğitimini verirseniz sorun olmayacaktır.
Çocuklarda tuvalet eğitimi normalde 2 ile 2 buçuk yaşları arasında başlamaktadır. Fakat bu yaş aralığı çocuğun durumuna göre değişebilir. Öncelikle psikolojik olarak hazır olduğuna emin olmalısınız. Zorla alıştırılmaya çalışılan tuvalet eğitimi yeterli gelmemekle birlikte başka sorunlara da yol açabilir. Çocuğun bu duruma karşı yaptığı davranışlar gözlemlenmeli, hazır olup olmadığına karar verilmelidir. Zaten kullanılan bez zamanla çocuğu rahatsız edecektir. Bu nedenle bez çıktığında kendini daha rahat hissedecektir ve bu durum onun hoşuna gidecektir. Tabi ki bu durum da her çocuk için geçerli değildir. Bazı çocuklar kesinlikle bezinden ayrılmak istemeyebilir.
Çocuklarda tuvalet eğitimi ipuçları
Tuvalet eğitimine hazır olduğunuzda ve bütün koşullar oluştuğunda şu metotları uygulayarak tuvalet eğitimine başlayabilirsiniz;
– Öncelikle bezi yerine nereye tuvaletini yapacağını, hangi malzemeleri kullanacağını, tuvalet kağıdı, sifon gibi eşyaları nasıl kullanacağını ona şirin metotlar kullanarak, cazip göstererek anlatmalısınız.
– Neden bezi yerine tuvalete yapması gerektiğini ve bunun ne kadar büyük bir kolaylık olduğunu ona anlatmalı anlatmalısınız. Bununla ilgili kendi aranızda oyunlar kurabilirsiniz.
– Çocuğun anlayacağı dilden anlatmalı onun oyun gibi hissetmesini ve bu durumu sevmesini sağlamalısınız ki tuvaleti geldiğinde size söylesin ve isteyerek gitsin.
– Her tuvalete gittiğinizde yapması gerekenleri sırasıyla söylemelisiniz. Bu durum onun bilinç altına yerleşir ve okul dönemlerinde de kendi kendine tuvalete gittiğinde onun için büyük kolaylık sağlamış olursunuz.
– Eğer sevdiği bir oyuncak veya bebek varsa onunda tuvaleti gelmiş hadi birlikte gidelim gibi ifadelerle teşvik edebilirsiniz.
-Belirli aralıklarla tuvaletini hatırlatıp geldi mi? diye sorup, hadi gidelim belki gelmiştir diye teşvik edebilirsiniz. Böylelikle lazımlığa oturtup bir miktar beklerseniz yapacaktır.
– Çocuğunuzun çıkan bezini kesinlikle bir daha takmamalısınız. İlk zamanlar gece altını ıslatma durumu olacaktır ama sabır göstermeli ve bezi unutturmalısınız. Eğer çıkan bez ne şekilde olursa olsun tek seferlik bile olsa takılırsa zorlanırsınız ve çocuğun aklını karıştırırsınız.
-Tuvalet eğitimi başlanıldığında çocuk istemsizce her an altına kaçırabilir bu nedenle kolay çıkarılabilecek ve rahat kıyafetler tercih etmelisiniz.
-Üzerine yapmaya başladığını gördüğünüz an yine de tuvalete götürün ve yetişebilirseniz devamını orada yaptırmaya çalışın ve kesinlikle sabırlı olup kızmayın onu korkutmayın.
-Sizi çok zorluyorsa onu küçük ödüllerle heyecanlandırabilirsiniz. Teşvik edici olmakla birlikte tuvaleti geldiğinde size söyleyecektir.
-Tuvalet eğitimi alan çocuk eğer bakıcı veya aile büyükleri tarafından bakılıyorsa evdeki herkes tarafından aynı tutum sergilemelidir.
-Eğer çocuğunuz çok bunaldıysa bir zaman kendi haline bırakıp davranışlarını izleyebilirsiniz. Bir süre sonra kendisi de bu değişikliğin farkına varacaktır.
-Tuvalet eğitimi şüphesiz ki bahar ve yaz aylarında daha kolay verilir. İnce kıyafetler, rahat giysiler ile kolay geçer. Fakat mevsim değil çocuğun hazır olması önemli olduğu için isterseniz diğer aylarda da öğretebilirsiniz. Gerekli önlemleri aldığınızda üşütme hastalanma gibi durumları önlemiş olursunuz.
-Bazı çocuklar çişini tuvalete yapıp kakasını beze yapmak isteyebilir. Bu durumda ona bez yerine lazımlık önerebilirsiniz. Fakat yine de çok ısrarcı davranırsa bir müddet sadece kakasını beze yapmasına izin verebilirsiniz. Kakasını tutma durumu oluşursa sağlığı için zararlı hale gelebilir.
-İlk zamanlar lazımlık ona yakın yerlerde durabilir kolay yetişmesi için ona rahatlık sağlar.
-Lazımlığa yaptığı çişi veya kakayı gördükçe o da mutlu olur çünkü başarma duygusu onu motive eder. Siz de her yaptığında onu alkışlayabilir ve motive edici cümleler kullanabilirsiniz.
-Tuvalet eğitiminde gece çişe kaldırma aralığını çocuğunuzu gözlemleyerek kendiniz belirleyebilirsiniz. İlk zamanlarda sık olan bu durum zamanla geniş aralıklara hatta 1 kereye düşebilir.
-Çocuğunuz gündüze göre gece farkında olmadığı için daha çok altını ıslatabilir bu durumda kesinlikle kızmayınız. Sabırlı olup bu durum için önlemler alabilirsiniz. 6 yaşına kadar gece ıslatma problemi yaşamak mümkündür.
Tuvalet eğitiminde en önemli kural ebeveynlerin çok sabır göstermesidir aslında. Her ebeveyn çocuğunun nelerden hoşlandığını, ne yaptığında mutlu olduğunu, onu nasıl yönlendireceğini çok iyi bilir. Tuvalet eğitimi her çocukta farklılık gösterir bu nedenle eğitim zamanı ister kısa ister uzun olsun sabırla vazgeçmeden tamamlamalısınız. Korkutmadan sevdirerek başlayan eğitim daha verimli geçer. Unutmayın ki bizler bile ilk defa karşılaştığımız bir durum karşısında bocalayabilirken çocuklar için çok büyük bir adım olan tuvalet eğitimi onların aklını karıştıracaktır. Dengesini bozabilir ve farklı huyları ortaya çıkabilir. Bu nedenle her şeyi anlatarak kısa cümlelerle onu ikna edebilirsiniz.
Bu yazılar da ilginizi çekebilir:
Çocuklarda İletişim Problemleri Nelerdir?
Farklı Yaşlardaki Çocuklar İçin Uyutma Yöntemleri