Çocuklara Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?
Tuvalet eğitimi, erken çocukluk döneminin önemli gelişimsel görevlerinden biridir. 1-4 yaş arası çocuğa sahipseniz, çocuğunuzun tuvaleti başarılı ve bağımsız bir şekilde kullanabilmesi sürecinde faydalı olabilecek yazımızı okumanızı öneririz. Çocuğun altını ıslatması veya dışkılaması toplumdan olumsuz tepki görmesine ve erken yaşta ahlaki kavramlarla karşılaşmasına neden olur. Bu durum çocuğun psikolojisini olumsuz etkiler. Dolayısıyla tuvalet eğitimi oldukça önemlidir. Peki çocuklara tuvalet eğitimi nasıl verilir?
Eğitim sürecine başlamadan önce ilk bilmeniz gereken çocuğa sevgi, ilgi ve sabırla yaklaşmanız gerektiğidir. Çünkü bu eğitim aile-çocuk ilişkisini etkileyen önemli bir adımdır ve bu adımda çocuğun benlik saygısı gelişmektedir. Eğitim için en uygun dönem 18. ve 24. aylar arasıdır. Bunun sebebi çocuğun idrar yolu kaslarının bu aylarda gelişmesi ve bedenini daha iyi kontrol etmeye başlamasıdır. Ayrıca bu dönemde çocuk söyleneni ve isteneni daha iyi anlayabilir.
Eğitim her çocukta aynı dönemde başarılı sonuç vermeyebilir. Bunun sebebi her çocuğun farklı özelliklere sahip bireyler olmasıdır. Aşağıdaki soruların çoğunluğuna verdiğiniz yanıt evet ise çocuğunuz eğitimi almaya hazır demektir. Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olup olmadığını anlamanıza yardımcı olacak sorular şöyledir:
Çocuğunuz tuvalet eğitimine hazır mı?
- Herhangi bir nesneyi (oyuncak, eşya vb.) başka bir nesnenin içine veya yanına yerleştirebiliyor mu?
- Yetişkinlerin hareketlerini ve yaptığı işleri taklit ediyor mu?
- İstediği nesneyi tutup istediği nesneyi gözüyle takip edebiliyor mu?
- Ondan istediğiniz eşya, oyuncak ya da giysi gibi şeyleri, doğru olarak anlayıp size getiriyor mu?
- Evin içinde yetişkin yardımı almadan rahatça gezebiliyor mu?
- Bağımsız şekilde oturup kalkabiliyor mu?
- Çişini günde birkaç kez yapıyor mu?
- Tuvaletinin geldiğini yüzünden ve hareketlerinden belli ediyor mu?
Tuvalet eğitimi süresi, çocuğun bedensel ya da duygusal gelişimine göre uzayabilir. Yani tuvalet eğitimi kaç gün sürer sorusuna verilebilecek net bir cevap yoktur. Eğitimi verirken “Altını kirletirsen, seni gezmeye götürmem.” gibi şartlı bir dil kullanılmamalı; konuşmalara, ses tonuna, ifadelere çok dikkat edilmelidir. Diyalog şu şekilde olmalıdır:
- Ayşe/Ali şimdi tuvalete gitme zamanı. Bakalım çiş ya da kaka gelmiş mi? Bak bu tuvalet. Bu da senin oturağın ama bu da bir tuvalettir. Çiş ya da kaka geldiği zaman buraya gelip işimiz bitince popomuzu temizleriz, ellerimizi yıkarız. Tamam mı?
Tuvalet eğitimi gece bez bağlanmamasını gerektirir. Küçük kazaların önüne geçmek için plastik bir örtü örtmek yeterlidir. Saat 18:00 itibariyle çok gerekmedikçe su ve benzeri sıvıları vermemek, yatmadan hemen önce tuvalete götürmek ve gece kontrol etmek sürecin en önemli aşamalarıdır.
Kız çocuk tuvalet eğitimi
Temizleme işlemini arkadan öne doğru yapmak makattan vajinal bölgeye mikrop bulaşmasına neden olabilir. Bu nedenle kız çocuk tuvalet eğitimi için en önemli nokta temizliğin her zaman önden arkaya doğru yapılması gerektiğini öğretmektir.
Tuvalet eğitimi, cinsel eğitimden ayrı düşünülemez. Kız çocukları bedeni hakkında konuşmaya daha yatkın olurlar ve neden çişini ayakta yapmadıkları, neden erkeklerden farklı oldukları gibi sorular sorabilirler. Sorularını sabırla yanıtlayın ve gerekirse ayakta yapmasına izin verin. Zamanla oturarak yapması gerektiğini anlayacaktır. Bir oyuncak bebek kullanarak eğitim verebilirsiniz.
Erkek çocuk tuvalet eğitimi
Erkek çocuk tuvalet eğitimi babalar tarafından verildiğinde daha sağlıklı bir eğitim olacaktır. Erkek çocuğuna klozet kapağını kaldırması, çişini ayakta yapması öğretilmelidir.
Çocuğunuzun lazımlığa bir veya iki defa yapması eğitimin başarılı olduğunu anlamayı sağlar. Küçük kazaların olması normaldir. Gün içinde kaç defa hangi saatlerde çiş veya kaka yaptığını not ettiğiniz tuvalet eğitimi çizelgesi, eğitimde önemli yardımcınız olacaktır. Çocuğun bezini birkaç saatliğine çıkarmanız ona bağımsız hissettirir ve lazımlığı kullanma konusunda heveslendirir.